Okuma Teknikleri

Okuma Teknikleri

Yusuf ALAN

Ortaçağ Avrupasında, bir senede telif editen kitap sayısı, en iyimser tahminlere göre, 1000 (bin) civarındaydı. Günümüzde, dünya genelinde bir günde telif edilen kitap sayısı birkaç bine ulaşmıştır.Bu çeşitlilik, bizleri ister istemez seçici ve hızlı olmaya mecbur etmektedir.Hızlı okuma düşünme ile içiçedir. İnsan ne kadar hızlı düşünebiliyorsa o kadar hızlı okuyabilir. Bu meleke pratikle kazanılabilir, fakat okuma temelde bir idrak meselesidir ve akıcı, tesirli okumanın anahtarı göz cimnastiği yapmak değil, "bilgi"dir.İdrak tahmine dayanır. Tahmin ise ilk plânda ihtimali düşük alternatifleri eleyerek bir neticeye ulaşmaktır. İyi okuyucu maksimum tahmin yapabilendir. Okuma müddetince tahminlerimiz ortaya çıkar, birbirine destek verir sonunda mevzu idrak edilmiş olur. Ama, eğer okunan şey bizim için bir mânâ ifade etmiyorsa, idrak işlemi durur. Bu yüzden tahminlerimizle metin içindeki bilgiler paralel yürüdükçe idrakimiz çok daha rahat ve hızlı olur. Aynı zamanda, bilgi birikimimiz ile tahminlerimizdeki tutarlılık arasında bir doğru orantı mevcuttur.İyi okuyucu mânâ için okur. Kelimelerin, harflerin, noktaların şifrelerini çözerken kompüter gibi davranmaz. Gözünün her şeyi beyne iletmesine izin vermez, çünkü beynin göze ilettikleri, gözün beyne ilettiklerinden daha önemlidir. Bir metinde mânâ tesbit edildiği an,tek tek kelimelerin tesbitine gerek yoktur.Kelimeleri, harfleri okumadan okuruz, mânâyı da kelimelere tek tek takılmadan idrak etmeye alışmalıyız.Okurken, ne kadar çok "görülmeyen bilgiyi" yani kelime yığınlarını okuruz. Bir başka deyişle, ne kadar az "görülmeyen bilgemiz varsa, o kadar fazla "görülen bilgi"ye ihtiyaç duyarız.Aynı yerde ve aynı zamanda hem harf, hem de kelimeleri birarada göremeyiz. Beyin, bir anda ancak bir soruya cevap vermeyi başarabilir. Okuduğumuz kelimeler ve mânâ hep böyle bir soru-cevap alışverişine dayanır. Kelimelerin mânâsına odaklaştırılan dikkat, şekillere takılmayı önleyebilir.Okumak, lokantada bir menüyü incelemeye benzer. Menünün her tarafını okumaz, sadece ihtiyacımız olan şeyleri arayıp buluruz.Karşılaşılan her materyal aynı teknikle okunmaz: Gazete gibi okunmayacak kitablar vardır, kitap gibi okunacak dergiler de.Genel mânâda okumanın kuralları şu üç maddeyle özetlenebilir:1) Hızlı ol,

2) İhtiyacın olanı seç,

3) Önceki bilgilerini kullan.

*Literatür:

1) Smtih Frank. "Understanding Reading".

2) Smith Frank. "Reading".

3) Blair W., Gerber J., "Prose".

4) Ruggiero V.R. "The Elements of Rhetoric".

5) Van Dijk A.T."Handbook of Discourse Analyze".

6) A.Forum Antholoyg 1973—83.

7) Fry Edward "Teaching Faster Reading".

8) The Teaching of Comprerıension "The British Council".